ความเป็นมาชุมชนประชานฤมิตร
ชุมชนประชานฤมิตรในสมัยก่อนที่จะเจริญรุ่งเรือง พื้นที่ดั้งเดิมชาวบ้านมีอาชีพทางการเกษตร ยกร่องทำสวน มีการปลูกทั้งส้ม ทุเรียน ขนุน ละมุด ลำไย เป็นต้น ถนนคันดินสมัยนั้น จะมีฝุ่นฟุ้งกระจายในช่วงหน้าแล้ง พอถึงหนาฝนจะกลายเป็นบ่อโคลน ชาวบ้านใช้สัญจรไปมาบ้างเดิน บ้างขี่จักรยาน มีรถยนต์บ้างแต่ไม่มาก สองฝั่งถนนมีร้านรวงเป็นห้องแถวไม้ปลูกเป็นแถวยาว ถัดจากห้องแถวไม้ด้านหลังยังเป็นร่องสวน ปลูกไม้ผลมากมายเรียงรายนับตั้งแต่ปากซอยเข้ามาเลยทีเดียว ใครจะกินก็เก็บสอยเอาตามใจชอบ ทั่วบริเวณมีแต่ความร่มรื่น นอกจากอาชีพทำสวนแล้ว ก็เคยมีการเผาข้าวหลามขาย มีชื่อเสียงว่าเป็นข้าวหลามสามรส อร่อยเป็นที่เลื่องลือ เรียกขานกันมาจนทุกวันนี้ว่า “ซอยข้าวหลาม” เหลือเป็นแอนุสรณ์แก่อนุชนรุ่นหลัง
หนึ่งในเจ้าของที่ดินเก่าแก่ (รายนามทั้ง 16 ท่านถูกระบุไว้เป็นเกียรติประวัติแก่ชุมชนและวงศ์ตระกูล)คุณปู่เฉลิม สุขมาก ท่านเป็นผู้คิดริเริ่มสร้างถนนในชุมชนแห่งนี้ขึ้นเป็นครั้งแรก เพื่อความเจริญรุ่งเรืองต่อไปในภายภาคหน้า ท่านจึงได้ปรึกษาคุณครูวัติ ขำสายทอง เจ้าของที่ดินปากซอย คุณพ่อพิศ ธรรมศาสตร์สิทธิ์ และท่านนายอำเภอสุมนต์ ปิ่นแก้ว นายอำเภอดุสิตในสมัยนั้น (ในขณะนั้นพื้นที่แห่งนี้เป็นตำบลบางซื่อ อำเภอดุสิต) ทุกท่านได้ทุ่มเทแรงกายแรงใจออกเดินขอที่ดินจากเจ้าของที่ดินข้างละ 3 เมตร (เดิมเป็นคันดินกว้าง 2 เมตร จึงกลายเป็นถนนกว้าง 8 เมตรในปัจจุบัน) แต่ด้วยทางอำเภอไม่มีงบประมาณ คุณปู่เฉลิม สุขมากและคุณครูวัติ ขำสายทอง จึงร่วมกันออกค่าใช้จ่ายส่วนตัวเป็นค่าจ้างในการเริ่มต้นทำถนน ปี 2504 มีการปรับเป็นถนนลาดยาง และได้ตั้งชื่อว่า “ซอยร่วมสุข” จากนั้นปี 2522 ได้มีการปรับปรุงเป็นถนนคอนกรีตเสริมเหล็ก และเปลี่ยนชื่อเป็นซอยประชานฤมิตร ซึ่งชื่อนี้มีความหมายในตัวยิ่งนัก
เมื่อชุมชนมีความเจริญมากขึ้น วิถีชีวิตของชาวบ้านจึงเปลี่ยนมาประกอบอาชีพทำการค้าขาย ทำเฟอร์นิเจอร์ เป็นอุตสาหกรรมในครัวเรือน จนขยายเป็นแหล่งการค้าที่มีชื่อเสียงเป็นรู้จัก
*ภาพประกอบจาก ‘สารคดี’
